همه در آرزوی فضانورد شدن هستند. اگر چه فضانورد شدن رؤیای کودکی بسیاری از افراد به شمار میرود ولی برای رسیدن به هر آرزویی باید هزینههای آن را پرداخت. فضانوردان با دیدن آموزشهای گسترده و متنوع، فکر، بدن و روح خود را به فضا میبرند. اکنون مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که زندگی فضانوردان در فضا ممکن است در معرض چالشهای سلامتی - که برخی از آنها مشکلات چشمی است - قرار گیرد. این مقاله را که از DiscoveryNews.com اقتباس شده بخوانید.
فضانوردانی که بیش از یک ماه کامل را در فضا میگذارنند، با مشکلات مختلفی در عصب بینایی و کره چشم خود روبرو میشوند.
فضانوردانی که یک ماه یا بیشتر را در فضا میمانند معمولاً مشکلات چشمی را تجربه میکنند. این امر میتواند یک چالش جدی در خصوص ماموریت طولانیتر رفتن به مریخ به شمار رود. بنا بر این پژوهش، فضانوردانی که بیش از یک ماه را در فضا سپری کردهاند به مشکلات مغز و چشم ابتلا مییابند و همین موضوع، یک مانع بالقوه بر سر راه طرحهای مربوط به ماموریتهای فضایی عمیقتر محسوب میگردد. پژوهشگران مجله رادیولوژی، MRI (اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی) 27 فضانورد را که به طور میانگین 108 روز را در فضا - چه در ماموریتهای شاتل فضایی و چه بر ایستگاه فضایی بینالمللی - سپری کرده بودند تجزیه و تحلیل نمودند. ماموریتهای شاتل معمولاً چند هفته به طول میانجامد ولی کار در ایستگاه فضایی بینالمللی ممکن است بیش از شش ماه ادامه یابد. یک ماموریت مریخی برای اعزام فضانوردان به سیاره سرخ در دهههای آینده، ممکن است یک سال و نیم طول کشد.
در میان فضانوردانی که در طول زندگی خود بیش از یک ماه را در فضا سر کردهاند، پژوهشگران عوارض مختلفی که به نظر میرسد شبیه یک سندروم ناشی از فشار غیرقابل توضیح بر مغز باشد مشاهده کردهاند. این علائم شامل افزایش مایع مغزی-نخاعی در عصب بینایی در 33 درصد فضانوردان مورد مطالعه و صاف شدن پشت کره چشم در 22 درصد آنها بوده است. 15 درصد دچار برجستگی عصب بینایی شده و در 11 درصد آنها نیز تغییراتی در غده هیپوفیز - که بین اعصاب بینایی واقع شده و ترشح هورمونهای جنسی و تیروئید را تنظیم میکند - و ارتباط آن با مغز مشاهده گشته است.
اثرات مشابه که ممکن است باعث بروز مشکلات دید شود، در آن دسته از مسافران غیرفضایی که مبتلا به افزایش فشار غیرقابل توضیح در مغز هستند - وضعیتی که افزایش فشار داخل جمجمه (intracranial hypertension) نام دارد- مشاهده شده است.
لری کرامر (Larry Kramer) استاد تصویربرداری تشخیصی و مداخلهای در The University of Texas Medical School در هیوستون میگوید: «میکروگرانشِ صورت گرفته در intracranial hypertension یک عامل ریسک فرضی و یک محدودیت بالقوه در سفرهای فضایی طولانی مدت به شمار میرود».
«یافتههای MRI نشان میدهد در مواجهه تجمعی (cumulative exposure) کوتاه و بلند مدت با میکروگرانشی نیز افزایش فشار مغزی ایدیوپاتیک دیده شده و منجر به بروز انواع اختلالات میگردد.»
در حالی که در گذشته کاهش حجم استخوان و دردهای عضلانی موقت و اختلالات عصبی، عوارض شناخته شدهای برای فضانوردان به شمار میرفته است، دادههای جدید در مورد مشکلات چشم، ناسا را در خصوص سلامت اعضای سفرهای فضایی خود نگران کرده است.
ویلیام تارور (William Tarver) رئیس کلینیک پرواز در مرکز فضایی جانسون ناسا میگوید: «ناسا این مشکلات را در صدر فهرست ریسکهای انسانی قرار داده و یک برنامه جامع برای بررسی مکانیسمها و پیامدهای آن آغاز نموده و این وضعیت را از نزدیک رصد خواهد کرد.»
وی با اشاره به این که این یافتهها مشکوک است و بروز intracranial hypertension قطعی به شمار نمیرود، گفت بر اساس این یافتهها، هیچ فضانوردی در آینده واجد شرایط پرواز برای پروازهای فضایی نخواهد بود.